สายกีตาร์ คือสิ่งเกี่ยวข้องในชีวิตของมือกีตาร์ที่สุดก็ว่าได้ เพราะเราจำเป็นต้องซื้อใช้ตลอด การที่ใช้สายกีตาร์ไปนานๆจดหมดคุณภาพ นอกจากจะทำให้เสียงกีตาร์เเย่ลง ยังทำให้ตั้งสายไม่ตรง เเละทำให้เฟรตกีตาร์สึกหรออีกด้ว
เพราะฉะนั้นในบทความนี้เราบอกรายละเอียดเกี่ยวกับสายกีตาร์แบบถี่ยิบ เพื่อให้เอาไปเลือกซื้อสายกีตาร์ ที่เหมาะสมกับการเล่นกีตาร์ของเรากันครับ
ส่วนประกอบของสายกีตาร์
เริ่มกันด้วย ส่วนประกอบขายสายกีตาร์ ปกติแล้วสายกีตาร์ที่เป็นสายเหล็กสำหรับกีตาร์โปร่ง & ไฟฟ้า สายที่ 1, 2 และ 3 จากเป็นสายเหล็กเพียวๆ (plain)
ส่วนสายใหญ่ๆจะมีสายพันรอบแกน (Wound) อีกที สั่งเกตที่สายกีตาร์โปร่งจะเห็นได้ชัด
ซึ่งแกนสายมันก็มีทั้งแบบกลมและหกเหลี่ยมที่นิยมกัน
วิธีการพันรอบแกนก็ยังใช้ลวดที่แตกกันกันไปนะ บางทีก็เป็นลวดกลมๆพันรอบอีกที
บางทีก็เป็นลวดแบนๆ หรือแบบกลางๆก็มีนะคือไม่กลม แต่ก็ไม่แบน
วัสดุของแกนสายกีตาร์ส่วนใหญ่ใช้เหล็กทำ ส่วนวัสดุที่ใช้พันรอบแกนนั้นจะมีหลายอย่าง
เช่น Nickel, Nickel-plated, Stainless Steel, 80/20 Bronze, Phosphor Bronze
ลักษณะของแกนสายกีตาร์
Round Core – แกนสายแบบกลม
สายกีตาร์เดิมทีใช้แกนสายแบบกลม แกนสายกีตาร์แบบกลมจะให้เสียงที่วินเทจ หนาใหญ่ มีหางเสียงที่ยาว (Sustain)
แต่ข้อเสียคือสายที่พันรอบๆลื่นหลุดไปง่าย วิธีที่ดีที่สุดคือ พันด้วยมือ
เพื่อให้แน่ใจกว่าสายที่พันรอบแน่นติดแกนจริงๆ จึงมีราคาที่แพงกว่า
Hex Core – แกนแบบหกเหลื่ยม
เป็นที่นิยมอย่างมากเพราะแก้ปัญหา สายที่พันหลุดง่าย เพราะมันเกาะกับแกนที่มีหกเหลี่ยมได้ดีกว่า
ทำให้พันสายได้แน่นกว่า มีความเสถียรมากขึ้น สายกีตาร์ในปัจจุบันส่วนใหญ่ใช้แกนสายกีตาร์แบบหกเหลี่ยม
เพราะสามารถใช้เครื่องจักรผลิตได้อย่างง่ายดาย ช่วยลดค่าต้นทุนไปในตัว
สายกีตาร์ที่ใช้แกนหกเหลี่ยมจะให้เสียงที่สว่างมากขึ้น เมื่อเทียบกับแกนแบบกลม
ข้อเเตกต่างที่สำคัญอีกอย่างคือ สายกีตาร์ที่มีแกนสายแบบกลม จะใช้งานได้นานกว่า
เพราะแกนสายที่กลม ทำให้พันสายได้แนบสนิทกันจนแทบไม่มีช่องว่าง ที่สิ่งสกปรกจะเข้าไปได้ ต่างกับแกนสายหกเหลี่ยม ที่ไม่สามารถพันให้แนบติดกันได้ 100%
ผลคือสายกีตาร์แบบ Hexcore จะมีอายุการใช้งานที่สั้นกว่า ทำให้เกิดการคิดค้นสายกีตาร์แบบเคลือบ เพื่อยืดอายุการใช้งานออกไป แต่สายกีตาร์ที่เคลือบก็จะให้เสียงที่ต่างออกไป
โดยส่วนใหญ่จะได้เสียงที่ทึบกว่าถ้าเทียบกับสายกีตาร์ธรรมดา
เราคงต้องชั่งใจ ว่าจะเลือกใช้สายแบบไหนดีกว่ากัน
สายกีตาร์เเบบไหนดีเหมาะกับเรา?
ถ้าพูดถึงเรื่องเสียงที่ได้ เราต้องทำความรู้จักโลหะ ที่นิยมใช้พันรอบแกนสายกีตาร์
สายกีตาร์ Nickel – นิกเกิ้ล
นิยมใช้กับการกีตาร์ไฟฟ้า จะให้เสียงที่นุ่มนวล ค่อนข้างจะวินเทจ อาจจะไม่เหมาะกับแนวร็อค เมทัล เท่าไหร่ แต่เล่นกับแนวเพลงป๊อปร็อค บลูส์ คันทรี่ๆ นี้เหมาะเลยครับ
สายกีตาร์ Nickel-plated steel – เหล็กที่เคลือบด้วยนิกเกิ้ล
เป็นสายกีตาร์ไฟฟ้าที่นิยมที่สุดก็ว่าได้ เพราะจะให้เสียงที่เล่นได้กว้างหลายแนว
(คำว่าเล่นได้กว้างสำหรับกีตาร์คือ ไม่แหลมเกินไปเหมือนเสียงกีตาร์ทรง Telecaster หรือไม่ใหญ่-หนาไปเหมือนกีตาร์ Archtop – Semi Hollow หลายๆคนโดยเฉพาะมือใหม่อยากได้ทุกอย่างที่ “เล่นได้กว้าง” แต่จริงๆแล้ว
เสียงอุปกรณ์ที่เล่นได้กว้าง มันแค่ไม่โดดเด่นในด้านใดมากเกินไป จึงพอเล่นได้ทุกแนว
ไม่งั้นมือกีตาร์ดังๆ เค้าจะมีกีตาร์หลายๆแบบๆหลายๆ ไว้ใช้งานตามโทนเสียงที่ต้องการ
Stainless Steel – สเตนเลส
เป็นวัสดุที่ให้เสียงที่สว่าง คมชัด กระด้างหน่อยๆ จะเหมาะมากกับแนวเพลงร็อคๆ เมทัลๆ
และข้อดีอีกอย่างคือสายกีตาร์เเบบนี้ มันขึ้นสนิมยากกว่าโลหะแบบอื่น
สำหรับโลหะที่นิยมใช้ทำสายกีตาร์โปร่ง ผมเคยเขียนบทความไว้แล้ว
ดูได้ที่นี่ กดเลย https://www.guitar-rich.com/b/8
ลักษณะของโลหะพันรอบแกนสายกีตาร์
ต่อจากแกนสายแล้ว เรามาดูลักษณะของโลหะที่พันรอบสายกีตาร์กันบ้าง
Round wound – พันด้วยโลหะแบบโค้งมน
สายพันรอบแบบโค้งมนเป็นที่นิยมมาก สายกีตาร์ส่วนใหญ่ใช้วัสดุสายกีตาร์แบบนี้ เพราะต้นทุนในการผลิตต่ำ ข้อสังเกตคือ การพันสายแบบนี้จะทำให้เสียงเวลาเลื่อนนิ้วดังพอสมควร
Flat wound – พันด้วยโลหะแบบผิวเรียบ
การพันด้วยโลหะแบบนี้ ทำให้ไม่เจ็บนิ้วมือมากเวลาเล่น เสียงเวลาเลื่อนนิ้วบนคอกีตาร์ก็น้อยลงด้วย แต่ย่านเสียงแหลมก็น้อยกว่าโลหะแบบโค้งมนโดยรวมไม่ค่อยนิยมใช้กัน และต้นทุนการผลิตสายกีตาร์แบบนี้ก็แพงกว่าด้วย
Half wound – พันด้วยโลหะโค้งมนขัดเรียบ
แบบสุดท้ายคล้ายกับแบบแรก (Round wound) แต่เพิ่มการขัดผิวให้เรียบ จนส่วนที่โค้งหมนหายไป ให้สัมผัสที่สบายนิ้วเวลาเล่น และให้เสียงที่ในระดับระหว่าง โลหะโค้งมน กับโลหะผิวเรียบ เสียงเลื่อนนิ้วเวลาเล่นน้อยกว่าแบบอื่นๆ
แต่ด้วยการผลิตที่ซับซ้อนกว่าราคาก็สูงกว่าการพันสายแบบอื่นๆด้วย ขนาดของสายกีตาร์
ต่อมาเป็นคำถามที่ว่า เราควรใช้สายกีตาร์เบอร์อะไรดี?
พูดถึงวัสดุกันมาซะยาว ตอนนี้ถือคิวขนาดของสายกีตาร์กันบ้าง
มาตรฐานการวัดของสายกีตาร์โดยทั่วไปคือนิ้ว (Inch)
เวลาที่เราเรียกขนาดของชุดสายกีตาร์จะเรียกที่สาย 1 หรือสายที่เล็กที่สุด
โดยขนาดที่เล็กที่สุดคือ 0.008 นิ้ว และใหญ่ขึ้นเรื่อยๆตามลำดับ
ยิ่งชุดสายมีขนาดใหญ่ เสียงที่ได้จะใหญ่เเละหนาขึ้นไปเรื่อยๆ เเต่ก็มีข้อเสียคือทำให้เจ็บนิ้ว
เเละดันสายยาก สำหรับกีตาร์ไฟฟ้าจะให้ดีเริ่มที่สายเบอร์ 10 ก่อน ถ้าไม่ไหวค่อยเปลี่ยนเป็นสายเบอร์ 9
สำหรับกีตาร์โปร่งเเนะนำให้ใช้เบอร์ 10 ไปเลย เพราะกีตาร์โปร่งต้องอาศัยพลังเสียงอะคูสติคล้วนๆ ชุดสายที่ใช้ต้องใหญ่กว่า ปกตินิยมใช้เบอร์ 11 หรือ 12 สำหรับกีตาร์โปร่ง
เเต่ก่อนจะเปลี่ยนขนาดของสาย เราต้องหาข้อมูลว่ากีตาร์ของเราถูกเซ็ตอัพมากับสายขนาดอะไร (สายเดิม) ถ้าเราจะเปลี่ยนขนาดสายกีตาร์ เราะต้องเซ็ตอัพกีตาร์ให้เหมาะสมด้วย
โดยปกติกีตาร์ไฟฟ้านิยมใส่สายเบอร์ 10 มาจากโรงงาน กีตาร์โปร่งเบอร์ 11
ถ้าใส่สายเบอร์เล็กลง ไม่ค่อยมีปัญหา อย่างมากก็ setup นิดหน่อย
เเต่ถ้าเพิ่มขนาดของสายต้องดูด้วยว่ากีตาร์ของเรารับได้ไหม เพราะกีตาร์อาจจะเสียหายได้
เราเอาตารางขนาดของสายกีตาร์ไฟฟ้ายี่ห้อ D’daddario มาให้ดูเพื่อเป็นข้อมูลกันครับ
ขนาดสายกีตาร์ไฟฟ้า
ขนาดสายกีตาร์โปร่ง
เนื่องจากต้องอาศัยเสียงจากตัวกีตาร์ล้วนๆ สายกีตาร์โปร่งจะใหญ่กว่าสายกีตาร์ไฟฟ้า เพื่อให้เสียงที่ดังกังวาน
เเต่ถ้าใครชอบเสียงสายล่าง เเละสายบนที่ต่างกัน เเนะนำให้เลือกซื้อสายกีตาร์ชุดผสมเลย ส่วนสายผสมชอบใช้ชื่อตามนี้
สายกีตาร์ D’addario:
Light top/ Heavy Bottom (เบอร์ 10 – 52)
Super Light top/ regular Bottom (เบอร์ 9 – 46)
สายกีตาร์ Ernie Ball:
SKINNY TOP HEAVY BOTTOM (เบอร์ 10 – 52)
HYBRID SLINKY (เบอร์ 9 – 46)
สายกีตาร์ Elixir:
Custom Light (เบอร์ 9 – 46)
Light Heavy (เบอร์ 10 – 52)
สายล่างขนาดปกติ เเละสายบนๆมีขนาดใหญ่กว่าปกติ ทำให้ได้เสียงที่ใหญ่ขึ้น หนาขึ้น สายกีตาร์ชุดเเบบนี้ นะจะเหมาะกับเเนวร็อค-เมทัลที่เน้นเสียงพาเวอร์คอร์ดที่มีพลัง
หรือสลับกันถ้าบางคนเน้นเล่นโน้ตเดี่ยวๆ ก็อาจจะใช้สายล่างๆที่ใหญ่กว่าปกติ เพื่อให้ได้เสียงที่หนาเเละชัดเจนขึ้น
สรุปการเลือกสายกีตาร์
ตามที่เห็นสายกีตาร์นั้นมีให้เลือกใช้กันมากมาย หลายแบบ เรียกได้ว่าครอบคลุม ความต้องการของมีกีตาร์ทุกคน
แต่จะชอบแบบไหนเราก็ต้องลองใช้งานก่อน ไม่ลองก็ไม่รู้เนาะเรื่องเสียง ลองผสมวัสดุแบบนี้กับแกนสายแบบนี้ กับการพันสายแบบนี้ดู
คำจำกัดความของเสียงเป็นสิ่งที่เล่าต่อกันฟังยาก จึงเเนะนำให้ลองดูก่อน
อีกอย่างที่อยากจะฝากก็คือเรื่องราคาและระยะการใช้งาน ให้ลองหายี่ห้อที่ราคาพอรับได้ บางคนเล่นกีตาร์แค่เอาสนุก เราจะไปเอาตามมืออาชีพไปทุกอย่างก็คงไม่เหมาะครับ
*************
อ้างอิง
https://en.wikipedia.org/wiki/String_(music)
https://reverb.com/news/guitar-strings-materials-construction-and-benefits-explained
https://www.elixirstrings.com/guitar-strings/electric-nickel-plated-steel-nanoweb-coating
https://www.ernieball.com/guitar-strings/electric-guitar-strings/slinky-cobalt-electric-guitar-strings#P02722
http://www.daddario.com/DADProductsElectric.Page?ActiveID=1903
*************
ใครที่กำลังมองหาสายกีตาร์ เลือกซื้อได้ที่เว็บไซต์เราลิงค์นี้ครับ
หรือสำหรับยี่ห้ออื่นๆ เราเอาลิงค์มาเเปะให้ ไว้ไปสั่งซื้อกันครับ
ซึ่งเป็นร้านที่ขายของเเท้ เเละเชื่อถือได้ครับ
ยี่ห้อ D’addario:
Ernie Ball:
Gibson:
Elixir:
หากคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์ อย่าลืม share ให้เพื่อนๆได้เห็นกันด้วยนะ