วิธีเซ็ตอัพกีตาร์ไฟฟ้า ปรับเเต่งให้เล่นง่ายขึ้น

5 ขั้นตอนเซ็ตอัพกีตาร์ไฟฟ้า ที่ให้คุณไปทำเองได้ ถ้าอยู่ดีๆกีตาร์มีปัญหาเล่นไม่ได้เมื่อที่เคยชิน ก็เอาวิธีที่เราจะสอนในบทความนี้ไปปรับใช้ set up กีตาร์ได้เลยครับ

การ Setup มักประกอบด้วยการปรับองศา Truss Rod (เหล็กขันคอ), Action & Intonation ที่จะทำให้กีตาร์เล่นได้ดีขึ้น เเละแก้ปัญหาติดเฟรต (String Buzz) ไปในตัว

ส่วนใหญ่ปัญหาที่เจอบ่อยๆในกีตาร์คือ สายกีตาร์อยู่ดีๆก็สูงขึ้นทำให้เล่นขึ้นยาก เพราะเวลาอากาศเปลี่ยนไม้มันจะยืดหรือหดตัวได้ ทำให้ Action (ความสูงของสายกีตาร์สูงไปด้วย)

เเละอีกกรณีที่เจอบ่อย คือเปลี่ยนสายกีตาร์เเล้วเล่นได้ไม่เหมือนเดิม เพราะสายกีตาร์ที่เก่ามันเสื่อมสภาพสายมันย้วยไปเเล้ว พอเปลี่ยนสายใหม่เเรงดึงเยอะกว่า คอก็เลยงอขึ้นสายเลยสูงตามขึ้น เเต่ปัญหานี้เป็นปัญหาปกติ ที่เเก้ได้โดยการขันคอ ที่เราจะสวนในบทความนี้

เพราะอย่างงี้ มือกีตาร์ควรจะรู้วิธี Set up เพื่อที่จะเเก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าด้วยตัวเองได้ ครับ

(บทความของ guitarrich.net เราทำขึ้นเอง ,แปลจากเว็บไซต์ต่างประเทศและเรียบเรียงใหม่ อนุญาติให้ share จากหน้านี้ไปได้เท่านั้น)

วิธีการ setup กีตาร์อ้างอิงจากการกีตาร์ Fender Stratocaster เป็นหลัก แต่สามารถใช้ปรับแต่งกีตาร์ทรงอื่นๆได้เหมือนกัน อาจจะต้องปรับแต่งให้ต่างออกไปจากบทความนี้ ตามความเหมาะสมสำหรับกีตาร์แต่ละทรง

Step 1: เปลี่ยนสายกีตาร์

การเปลี่ยนสายกีตาร์ถือเป็นขั้นตอนแรกที่สำคัญ ในการทำให้กีตาร์เล่นได้ไหลลื่น แค่การเปลี่ยนสายก็สามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงต่อกีตาร์ตัวนั้นๆได้อย่างมากแล้ว สายเก่าๆอาจหมดอายุการใช้งานและให้ตั้ง Intonation ไม่ตรง

จึงเป็นสิ่งสำคัญมากที่จะเริ่ม Setup กีตาร์สักตัวด้วยการเปลี่ยนสายใหม่ เราจะเปลี่ยนขนาดสายใหม่ก็ได้ โดยไม่จำเป็นต้องเหมือนสายขนาดเดิม

การเปลี่ยนขนาดสายแต่ละขนาด จะมีการติดตั้งคอกีตาร์และสะพานสายที่แตกต่างกัน ทำให้งานในการ Set up เพิ่มมากขึ้น แต่ไม่ต้องกังวลเพราะบทความนี้จะช่วยให้ทุกคน Setup กีตาร์ได้อย่างถูกต้องเหมาะสมและพร้อมใช้งานครับ

ขั้นตอนต่อไปคือการตั้งสาย ก่อนปรับอะไรก็ตามในกีตาร์ จะต้องทำการให้ตั้งสายให้ตรงก่อนเสมอ
อาจเริ่มจากการตั้งสายกีตาร์ด้วยคีย์มาตรฐาน หรือคีย์ใดๆก็ตามที่เล่นเป็นประจำ ไม่ว่าจะเป็นคีย์มาตรฐาน, หรือดรอป D

เลือกซื้อสายกีตาร์ เเท้! จากร้านที่เราตรวจสอบเเล้วที่นี่

Step 2: ตั้งองศาคอกีตาร์ – ปรับเหล็กขันคอ Truss Rod

เป็นเรื่องสำคัญมากที่จะต้องตั้งคอกีตาร์ ก่อน Action หรือตั้ง Intonation เพราะความโค้งคอกีตาร์จะส่งผลกระทบโดยตรงต่อการปรับอื่นๆทุกรูปแบบ

การขัน/คลาย truss rod ให้แน่น/หลวมคือวิธี่ใช้เพื่อปรับองศาของคอกีตาร์ วิธีที่เราจะตั้งคอกีตาร์ ให้เราคาดคาโป้ไปบนเฟรตที่ 1แล้วให้เราใช้นิ้วกดที่เฟรตช่องสุดท้าย จากนั้นให้ดูที่ตำแหน่งตรงกลางของคอกีตาร์ประมาณ เฟรตที่ 8

ใช้ไม้บรรทัดวัดความห่างจากบนเฟรตและใต้สายกีตาร์ ถ้าสายสูงไปเราต้องขันเหล็กขันคอกีตาร์ตามเข็มนาฬิกา เพื่อให้โค้งออกจากสายกีตาร์น้อยลง ดูที่รูป (Concave Bow)

แต่ถ้าไม่มีช่องว่างเลยหรือช่องว่างระหว่างสายกับเฟรตน้อยมาก แสดงว่าคอโค้งเข้าไปหาสายกีตาร์มากไป (Convex Bow) ให้ขันคอทวนเข็มนาฬิกา  (การขันคอทวนหรือตามเข็มนาฬิกา ให้เราทำจากตำเเหน่งที่เรามองตรงเข้าไปที่ช่องเหล็กขันคอ)

ก่อนจะปรับเหล็กขันคอ ให้คลายสายกีตาร์ก่อน เพื่อป้องกันความเสียหาย แต่การหาค่าต่างๆให้เราตั้งสายก่อนทำ

รูปประกอบองศาคอกีตาร์

ตัวอย่างความห่างตามสเปค Fender คือ

*เราต้องรูปสเปคองศาคอกีตาร์ของเราก่อน (radius) ใครไม่รู้ลองดูตัวอย่างได้ที่ลิงค์นี้ครับ

Step 3: ตั้ง Action ความสูงของสายกีตาร์

Action หมายถึงระดับความสูงของสายกีต้าร์ ความสูง-ต่ำที่เหมาะสมจะขึ้นอยู่กับสไตล์การเล่นเป็นหลัก กีตาร์ที่ถูกตั้ง Action ไว้สูงจะเล่นได้ยากกว่า แต่จะทำให้ใช้เทคนิคการสั่นสายได้ง่ายกว่า
กีตาร์ที่ถูกตั้ง Action ไว้ต่ำจะเล่นได้ง่ายกว่า แต่จะใช้เทคนิคการสั่นสายได้ไม่ไหล่ลื่นเท่าไหร่

การตั้ง Action ไว้ต่ำเกินไปอาจจะสามารถทำให้เกิดการติดเฟรตบางๆ หรือบัซได้ (String Buzz) การตั้งตวามสูงของสายกีตาร์ อาจต้องปรับทั้งสะพานสายและนัท (nut) แต่ให้เริ่มที่สะพานสายก่อน

การปรับความสูงของสายที่หย่อง(สะพานสาย) กีตาร์ไฟฟ้าแทบทุกตัว จะมีสกรูสำหรับปรับสูงต่ำของแต่ละสาย เพื่อปรับความโค้งสาย

ให้เราใช้ไม้บรรทัด set up วัดความสูงที่สายกีตาร์ที่เฟรตที่ 17 เทียบกับตัวอย่างความสูงด้านล่าง แล้วค่อยปรับความสูงของแซดเดิ้ลหรือสะพายสาย

อันนี้เป็นความสูงตามของสายกีตาร์ตามสเปคของกีตาร์ Fender Stratocaster

สำหรับสะพานสายแบบ Tremolo ของ Fender ให้เราปรับโดยการใช้หกเหลี่ยมอันเล็กๆ (Allen wrench) หมุนตามเข็มนาฬิกาเพื่อให้สูงขึ้น และทวนเข็มนาฬิกาเพื่อให้ต่ำลง สำหรับกีตาร์ Gibson & SG ที่เป็นหย่อง Tune O Matic ปรับที่เสาสองข้าง แต่ต้องการปรับให่หย่องสูงขึ้นจากเดิมมาก ต้องคลายสายกีตาร์ก่อน

ถ้าความสูงกีตาร์ยังไม่พอดีให้ปรับเเต่งที่นัทกีตาร์ เเต่ต้องปรับเเต่งด้วยความระมัดระวัง เพราะนัทกีตาร์เป็นส่วนที่ไม่มีกลไก ต้องปรับโดยการตะไบอย่างเดียว

ให้เริ่มที่สายที่ 1 ความสูงระหว่างบนเฟรตที่ 1 กับสายกีตาร์ ควรจะอยู่ที่ประมาณ 1/64” หรือ 0.04 mm สายต่อไปควรจะสูงขึ้นเรื่อยๆ นิดหน่อย เเละสายที่ 6 ควรจะอยู่ที่ 2/64″ หรือ 0.08 mm

Step 4: ตั้งความโค้งของสาย (string radius)

หลังจากที่ตั้ง Action แล้วให้ตั้งความโค้งของสายกีตาร์ให้โค้งตามองศาฟิงเกอร์บอร์ดกีตาร์ เพื่อให้เล่นง่ายขึ้น

ให้เราใช้อุปกรณ์เกจวัดความโค้งฟิงบอร์ด สอดไปใต้สายกีตาร์บริเวณสะพานสายกีตาร์ เเล้วยกขึ้นมาเทียบกับสายกีตาร์และให้ดูว่าสายกีตาร์เรียงกันตามความโค้งของเกจวัดรึเปล่า สายไม่เเตะที่เกจวัด ให้ปรับความสูงต่ำที่แซดเดิ้ลเพิ่ม ให้ปรับเฉพาะสายที่ 2-5 เพราะ สายที่ 6 และ 1 เราปรับไปก่อนแล้ว

Step 5: ตั้ง Intonation ทำให้โน้ตตรงทุกเฟรต

Intonation คือการตั้งระดับเสียงของระหว่างเฟรตช่องที่ 1-11 และ 12 ขึ้นไปให้เป็นโน้ตเดียวกัน เช่น สายหกดีดเปล่าๆ และกดที่เฟรตช่องที่ 12 ต้องเป็นโน้ต  E เหมือนกัน

เราเคยทำบทความการตั้ง Intonation อย่างระเอียดไว้แล้ว ดูการตั้ง Intonation อย่างละเอียดได้ที่ลิงค์นี้ https://www.guitar-rich.com/article/76/

แค่นี้ก็เสร็จแล้วครับ ขั้นตอนการ Setup กีตาร์แบบมือโปรมีเพียงเท่านี้เอง ตอนนี้ทุกคนคงไม่จำเป็นต้องถ่อไปถึงร้านเครื่องดนตรีหรือช่างทุกครั้ง ไม่ต้องห่วงว่าช่างจะไม่มีงาน เพราะคุณต้องไปอยู่ดีแหละสำหรับงานยากๆ (ฮ่าๆ) แม้จะอ่านบทความนี้ไปแล้ว

แต่ถ้ากีตาร์ปัญหาขึ้นมา ตอนนี้ก็รู้ว่าจะต้องแก้ไขปัญหาเบี้องต้นยังไง เช่นการปรับคอกีตาร์ เพราะเวลาอากาศเปลี่ยนคอกีตาร์จะเปลี่ยนตาม

หากชอบบทความดีๆเเบบนี้ กด share ให้เพื่อนเห็นด้วย เค้าจะได้รู้วิธีเซ็ตอัพกีตาร์ หรือ tag ด้วยถ้าอยากให้เค้ารู้ตัวว่าควรรู้เรื่องนี้

เราตั้งใจทำบทความนี้มาก ถ้าใครอยากสนับสนุนเรา ให้ทำบทความเเบบนี้ออกมาอีก

เราเป็นร้านอะไหล่เเละอุปกรณ์กีตาร์ หากใครกำลังมองอุปกรณ์เซ็คกีตาร์เเบบในบทความนี้ สามารถดูรายละเอียดเเละสั่งซื้อได้เลยที่ลิงค์นี้ครับ https://www.guitar-rich.com/category/6/

อ้างอิงจาก:

• fender
• premierguitar
• sweetwater
• guitarrepairbench